Context
Cambodja wordt sinds 1985 geregeerd door Hun Sen, de huidige premier. Na een overname in 1997 en het verbannen van de belangrijkste oppositiepartij in 2017 is de macht van Hun Sen onbetwist. Zijn regering staat erom bekend rechten van natuur en mens te schenden voor eigen gewin en dat van familieleden waarbij hij de anti-koloniale en marxistisch-leninistische wortels van de partij achter zich liet. Nu de algemene verkiezingen naderen, is het waarschijnlijk dat zijn regering niet alleen de huidige status quo zal volhouden, maar dat het ook nog gewelddadiger zal worden. Zo is recentelijk voor de tweede keer een van de meest prominente vakbondsleiders van het land, Chhim Sithor, gevangengenomen, en vindt er op zeer verontrustende schaal ontbossing plaats waarbij klimaatactivisten worden aangevallen, bedreigd en in sommige gevallen gedood.
Actie
In het autoritaire Cambodjaanse klimaat zijn misinformatie en censuur belangrijke wapens om de huidige situatie te handhaven. Omdat er zeer weinig informatie beschikbaar is, is Unite for Freedom een van de enige groepen die probeert misstanden aan het licht te brengen en zo een groot en uitgestrekt publiek te bereiken. Dit is een gevaarlijke activiteit die strikte anonimiteit vereist, maar ook een netwerk nodig heeft om nieuws uit het hele land te verzamelen. Ondanks deze moeilijkheden gaan hun satirische cartoons viraal en worden ze actief besproken op sociale media, en zijn hun video’s meer dan 15 miljoen keer bekeken.
Voorbeeld
Unite for Freedom: “we released this cartoon, depicting two HS: the one above angrily pointing at some Buddhist monks and young activists blessing a tree to try and stop it from being logged, and a second HS below, smiling with his thumbs up and calling the activities of the country’s most notorious logging tycoon try Pheap ‘development!’”
Deze cartoon toont Hun Sen (HS) met twee poppen, waarvan de ene rechters voorstelt en de andere aanklagers. Dit was de eerste keer in zeer lange tijd – misschien al vanaf midden jaren negentig – dat een Cambodjaanse cartoonist HS op satirische wijze durfde af te beelden. Het is bekend dat HS de touwtjes van het rechtssysteem stevig in handen heeft en op willekeurige wijze opdracht geeft om zij die als vijanden van de staat worden gezien aan te klagen en gevangen te zetten. Wanneer en of deze mensen worden vrijgelaten, heeft Hun Sen figuurlijk in de hand. In de cartoon zegt Hun Sen: “Mijn rechtbank is net zo onafhankelijk, wat wil je nog meer?
Staatsgeweld tegengaan
Hun project heeft een enorm potentieel om een belangrijke rol te spelen in de strijd tegen repressie. De onthulling van staatsmisdaden zijn hard nodig in elk autoritair land. Voor Unite for Freedom is het duidelijk dat het de Cambodjaanse pro-democratiebeweging ontbreekt aan ideeën, middelen en menskracht. Zij vrezen dat Hun Sen na de verkiezingen aan de macht zal blijven, en weten dat een daadwerkelijke vrijheidsbeweging van binnenuit moet worden opgebouwd. Daarom werken ze aan hun platform om een politieke kracht te worden die een serieus alternatief kan bieden, bijvoorbeeld door massaprotesten op straat te organiseren en regelmatig inhoud te creëren die miljoenen Cambodjanen bereikt.
Vooruitzichten
Om meer politiek gewicht in de schaal te leggen, wil Unite for Freedom op structurele basis meer inhoud uitbrengen en op een veilige manier nieuwe content creators en journalisten werven en opleiden. Daarnaast willen ze naar delen van het land reizen waar er weinig over staatsgeweld wordt gerapporteerd. Zo willen ze het mogelijk maken voor anderen om zich te durven verzetten tegen misstanden in hun land.