Het eerste halfjaar van 2023 had het collectief Alarm Phone contact met maar liefst 539 boten in noodsituaties – pakweg vier per dag. Alarm Phone gaat vervolgens na in welke territoriale wateren deze boten bevinden, om de kustwacht op haar verantwoordelijkheid te wijzen de drenkelingen te redden.
CW: (Seksueel) geweld, dood
Op 18 juli, een dag nadat Mark Rutte, Giorgia Meloni, Ursula von der Leyen en Kais Saied de glazen klinken in Tunis om hun kersverse migratiedeal, kreeg Alarm Phone de volgende melding binnen:
“Het gaat niet goed met ons. We zijn aangevallen door gewapende soldaten. Libische troepen schoten op ons, sloegen ons in elkaar, en verkrachtten ‘s nachts de vrouwen. Ik heb bijna geen batterij meer.”
De EU beloofde president Kais Saied maar liefst een miljard euro zolang hij ervoor zorgde dat mensen niet meer illegaal de Mediterraanse Zee oversteken vanuit Tunesië. De EU werkt graag samen met een man die pas twee jaar geleden een machtsgreep pleegde, en sindsdien in hatelijke speeches zwarte migranten ervan beschuldigt Tunesië om te volken.
Het oogt namelijk niet goed voor de EU als er honderden mensen per jaar door Europese regelgeving verdrinken in de Mediterraanse Zee. Vandaar de deal met Tunesië. Of Saied niet zo aardig wil zijn om migranten te laten sterven in de woestijn in plaats van op zee – dan is het tenminste niet meer Europa’s verantwoordelijkheid. Als deze afspraken lijden tot minder migranten op de Middellandse Zee, moeten ze als blauwdruk dienen voor soortgelijke afspraken met Marokko en Algerije. Een situatie waar Europees rechts veel baat bij zou hebben. Zij kunnen dan over een aantal jaar Noord-Afrikanen afschilderen als wrede racisten zonder zelf hun handen vuil te maken. Sterker nog, ze zullen hun eigen asielbeleid weer als het toppunt van beschaafdheid presenteren.
Het meest schaamteloze is misschien wel dat de deal wordt geformuleerd als een humanitaire mijlpaal. Tunesië zal de mensenrechten van migranten waarborgen, zweren Europese leiders, ondanks al het bewijs voor het tegendeel. De melding hierboven is slechts één van de velen die Alarm Phone deze zomer binnenkreeg: en het nieuws van de honderden zwarte migranten die in juli na een pogrom in Sfax de woestijn zijn ingejaagd bereikte alle grote Europese kranten. Rutte en Meloni weten heus met wie ze te maken hebben.
Voorstanders van de deal beweren desalniettemin dat het nodig is om illegale mensensmokkel te bestrijden. Het zou allemaal voor de veiligheid van die migrant zijn, die wordt uitgeklopt door smokkelaars voor een levensgevaarlijke bootreis. Dat de EU bijdraagt aan levensgevaarlijke vluchtroutes door illegale push-backs uit te voeren, is volgens voorstanders een ongemakkelijke maar noodzakelijke bijkomstigheid. Verdrinkingsdoden heeft de Unie namelijk liever niet in eigen wateren. Attent.
Als de EU zich zo zorgen maakt om de veiligheid van migranten, waarom bouwt ze dan niet een brug?
Het Actiefonds steunt al jaren het collectief Alarm Phone, een groep vrijwilligers die de oversteek van de Mediterraanse Zee documenteert. Migranten bellen Alarm Phone om hun situatie en locatie door te geven, waarop het collectief nagaat in welke wateren ze zich bevinden en dus wie er verantwoordelijk is voor hun veiligheid. Op deze manier oefent Alarm Phone druk uit op de betreffende overheden om migranten in levensgevaar te redden. Het eerste halfjaar van 2023 had Alarm Phone contact met maar liefst 539 boten in noodsituaties – pakweg vier per dag.
Alarm Phone is ondertussen een vast onderdeel geworden van de berichtgeving over rampen op de Mediterraanse Zee (en de Noordzee). Zo had de organisatie meerdere keren contact met het overvolle vissersschip dat in juli zonk voor de kust van Griekenland, met honderden doden en vermisten tot gevolg. Ondanks de pogingen van de Griekse autoriteiten om de affaire in de doofpot te stoppen of in de schoenen van mensensmokkelaars te schuiven, lijkt het erop dat het de kustwacht zelf was die het schip liet kapseizen. De Griekse autoriteiten probeerden met een sleeptouw de boot naar Italiaanse wateren te slepen.
Op de Middellandse Zee is de waarheid vaak een nakomertje. Vandaar het belang van organisaties als Alarm Phone, die de feiten live vastleggen. Of Europese landen op tijd iets met die feiten doen is iets anders. 90 procent van de mails die Alarm Phone naar de kustwachten stuurt, met de locatie en status van boten in gevaar, blijven onbeantwoord.
Als protest tegen de ijzige houding van de EU heeft Alarm Phone daarom eind juni 1338 mails voorgelezen voor het Europees Parlement met meldingen van boten in gevaar. Er was ook een Alarmbox aanwezig bij het protest: een alarm dat live afging wanneer er een nieuwe noodsituatie werd doorgegeven aan Alarm Phone.
Alarm Phone is één van de weinige organisaties die begrijpt wat er speelt aan de grenzen van Fort Europa en haar misdaden in kaart brengt. Daarom zijn wij trots dat wij deze groep nogmaals kunnen steunen.
Beeld: Watch the Med – Alarm Phone
Help Het Actiefonds met 10 euro per maand en steun daarmee acties wereldwijd.
doneer nu